II. Abdülhamîd, Türkiye'de bütün hayât üzerinde hâkim gücünün te'sîri görülen bir hükümdârdı. Avrupa'nın belki en dikkate değer ve çekinilen şahsiyeti idi. Doğuştan diplomattı. Fevkalâde zeki ve kurnazdı. Yabancı devletlere karşı olduğu kadar, kendi vezirlerine karşı da direnebilen, onları alt eden, kabiliyetli bir hükümdârdı. Hakkında düşmanları, bilhassa dış düşmanları çok hikâye uydurmuşlardır. Zîra batı menfaatlerine karşı direnmiş ve çok batı menfaatini baltalamıştır.
-Lady Dorina Neav ...