Osmanlı devrimi devletlerarası ilişkilerin krize girdiği, Carrın Yirmi Yıl Krizi diye adlandırdığı dönemde gerçekleşmiş olsaydı belki farklı bir gelişim süreci ortaya çıkabilirdi. Ancak Meşrutiyet
bloklar arası gerilimin şiddetlendiği, uluslararası sistemin Osmanlı Devleti gibi stratejik orta büyüklükte devlet olarak tasnif edilebilecek devletleri büyük oranda etkilediği bir dönemde gelince amaçlanan neticeler elde edilemedi.Hürriyetin ilânı sonrasında Müfettiş-i Umumi Hüseyin Hilmi Paşaya çektiği telgrafta Enver Bey (Paşa) hastayı tedavi ettik diyordu. Hastalık belliydi belki ama ya reçete hazır değildi ya da hastalığın ilaçla tedavisi için oldukça geç kalınmıştı. İttihatçılar, ölmek üzere olan bir hastaya bir anlamda yanlış biçimde kalp masajı uyguladılar. Kalp çalıştı ama organizma bitkisel hayata girdi. Öyle ki Almanlar 1917de Osmanlı için Enverland diyorlar savaş sonrasında Almanyaya bağlı bir dominyon olabileceği üzerinde tartışıyorlardı.

Okuyucu Yorumları