Olayların içine böylece sızıp, dile getirdikleri düşünceyi ortaya çıkarmakla, tarihçi bilim adamı yapması gerekmeyen ve yapamayacağı birşey yapar. Bu anlamda tarihçinin işi, bilim adamınkinden daha karmaşıktır. Bir başka anlamda ise daha yalın: tarihçinin olayların nedenlerini ya da yasalarını ararken (tarihçi olmayı bırakmadan) bilim adamına öykünmesine gerek yoktur, öykünemez de. Bilim için olay, onu algılayarak keşfedilir, nedeni konusundaki daha ileri araştırma ise, onu sınıfına bağlayarak ve o sınıf ile öteki sınıflar arasındaki ilişkiyi belirleyerek sürdürülür. Tarih için, keşfedilecek nesne salt olay değil, onda dile gelen düşüncedir. O düşünceyi keşfetmek zaten onu anlamaktır. Tarihçinin olguları belirlemesinden sonra, nedenleri soruşturmak gibi fazladan bir süreç yoktur. Tarihçi ne olup bittiğini bilince, neden olup bittiğini zaten bilir.
(Arka Kapak)

Okuyucu Yorumları