Diplomasi tarihi, tarih biliminin geç ortaya çıkmış disiplinlerindendir. Avrupa'da XVIII. yüzyılın sonlarından itibaren gelişmiş, ülkemizdeyse ancak XX. yüzyılla birlikte tarih yazıcılığı metotları arasına girmiştir. Halen bu sahada büyük boşluk vardır.

Ülkemizde geç başlayan diplomasi tarihi yazıcılığı, konu olarak genellikle Cumhuriyet döneminin milletlerarası münasebetlerini alır. Osmanlı diplomasi tarihi alanıysa ekseriyetle yabancılara terk edilir. Çağrı Erhan, Osmanlı dönemi Türk-Amerikan ilişkilerini konu aldığı bu çalışmasıyla büyük bir boşluğu doldurmaktadır. Klasik diplomasi tarihi metodundan uzaklaşmayarak, Türkiye, ABD ve İngiltere arşivlerinde ulaştığı vesikaları kitabının temel yapıtaşları olarak almış, böylece spekülasyonlara açık bir konuda ciddi, yansız ve güvenilir bir çalışma hazırlamıştır.

ABD'nin Mağrib bölgesiyle ilişkilerinden, misyonerlerin Levant'taki faaliyetlerine, Osmanlı-ABD silah ticaretinden, ABD'nin Doğu Sorunu'na bakışına kadar geniş bir yelpaze içinde Türk-Amerikan ilişkilerinin tarihsel kökenlerini konu edinen bu kitap, Osmanlı diplomasi tarihi ve Türk-Amerikan ilişkileriyle ilgilenenlerin mutlaka okumaları gereken bir kaynak eser niteliğindedir.

Prof. Dr. İlber Ortaylı

Okuyucu Yorumları