Bu kitapta Türkiye´deki bölgesel eşitsizlik ve bölge planlama konusundaki 16 yazım yer alıyor. Bu yazılar 40 yıllık bir döneme yayılmış bulunuyor. Bu alan bir yandan benim sosyal bilimler konusundaki esas ilgi alanımı oluşturuyorken, öte yandan bende en çok hayal kırıklığı yaratan alan olduğu da söylenebilir. Bölgesel eşitsizlik konusunda duyarlılıkları yüksek olan bölge plancıları, bu sorunları çözmek için plan hazırlamaya ve uygulamaya yöneldiklerinde, sürekli sorunlarla ve sonunda da başarısızlıklarla karşılaşıyorlar.
Çünkü eşitsiz büyüme yasasının geçerli olduğu kapitalist ülkelerde bu eğilimi tersine çevirmeye çalışıyorlar. Bir başka deyişle, daha başlangıçta, akıntıya karşı kürek çekmeyi kabul ediyorlar. Bu nedenle de hemen hemen her ülkede bölge planlama tarihleri başarısızlıkların başarılardan daha baskın olduğu öyküler haline geliyor. Ama bu yazılar böyle bir ortamda sorunları aşmak için yazıldılar. Hem umutları hem de hayal kırıklıklarını yansıtıyorlar.
( Arka kapak yazısı)



İçindekiler:

Önsözix
Sunuş1
Birinci Bölüm30
Osmanlı İmparatorluğu´nunda Mekân Organizasyonunun
Evrimi ve Türkiye Cumhuriyeti´nin
Bölgesel Politikalarının Kökenleri30
1.Giriş30
2. 16. Yüzyılda Osmanlı Toplumunda Mekân Organizasyonu31
3. 17-18. Yüzyılda Mekân Organizasyonu41
4. 19. Yüzyılda (Yarı-Kolonyal Dönem) Mekân Organizasyonu46
5. Cumhuriyet Döneminde Mekân Organizasyonundaki Değişmeler526. Sonuç59
Kaynaklar60
37 Yıl Sonra Yapılması Zorunlu Ek64
Dört Plan Döneminde Bölgesel Politikalar ve Ekonomik Büyümenin Mekânsal Farklılaşması68
1. Giriş68
2. Beş Yıllık Ulusal Dört Plan İçinde
Bölge Planlama Konusunda Getirilenler71
3. Planlı Dönemde Uygulamanın Sonuçları
ve Türkiye´de Gelişmenin Bölgesel Farklılaşması76
4. Sonuç86
Kaynaklar87
Türkiye´de Eşitsiz Gelişme ve Bölgesel KalkınmaPolitikaları Üzerindeki Etkileri88
1. Giriş88
2. Türkiye´de Nüfus ve Kapital Nasıl Bir
Yeniden Dağılım Süreci İçindedir?90
3. Türkiye´de Refah Mekânda Nasıl Bir Farklılaşma Göstermektedir?100
4. Türkiye Daha Eşitlikçi Bir Gelişme Sağlamak İçin
Ne Tür Politikalar İzleyebilir?104
Sosyolog Gözüyle Doğu Meselemiz110
Yoksulluğu Düşünme Biçimimiz Samimiyet Sınavını Geçebilir mi ?123
1. Giriş123
2. Bir Olgu ve Kavram Olarak Yoksulluk124
3. Toplumun Değişik Aktörleri Yoksulluk Olgusuyla
Nasıl İlişkiler Kuruyorlar?126
4. Yoksulluk Karşısında İnsanlığın Kabul Ettiği Ahlaksal Çerçeve130
5. Pratikte Yoksulluk Karşısında Neler Yapıyoruz?131
6. Son Verirken134
İkinci Bölüm135
Ülke Ölçeğinde Fiziki Planlamanın Teorik Sorunları ve
Bugünkü Müesseseler Çerçevesinde Türkiye İçin
Bir Ülkesel Fiziki Plan Önerisi135
1. Mekân, Planlama ve Kalkınma135
2. Ülkesel Fiziki Plan Nedir ? Ne Değildir ?137
3. Planlama Biçimi Üstünde Sosyal Sistemin Tesirleri141
4. Ülkesel Fiziki Plan Kararlarının Özellikleri ve
Türkiye İçin Bir Yaklaşım Teklifi146
5. Nasıl Bir Ülkesel Fiziki Plan Bütünü Öneriliyor?149
Ek153
Kaynaklar155
Milli Fiziki Plan Semineri Konusunda Üçüncü Kez Konuşurken156
1.Giriş156
2. Tarihsel Bağlamı İçinde Birinci Milli Fiziki Plan Semineri157
3. Birinci Seminerde Önerilen Milli Fiziki Plan Yaklaşımı162
4. Bu Seminerde Gelişen Düşünceler Uygulamada Ne Kadar Etkili Oldu?167
5.Bu Kaygılar Günümüzün Bağlamında Nasıl Karşılanabilir?168
6. Son Verirken169
Üçüncü Bölüm171
Bölgelerin ve Sınırlarının Tanımlanması ile
İlgili Sorunlar ve Teknikler171
Mekânda Faaliyetlerin Dağılımının Yapılaşması
ve Bölge Kavramıyla İlişkisi171
Mekânı Bölgelere Ayırma İsteklerinin Nedenleri172
Bölge Kavramı173
Bölgenin Büyüklüğü Ne Olmalıdır?178
Bölgelerin Seçimi ve Tayini İçin Gerekli Teknikler178
Ülkemizde Nasıl Bir Süreç Tatbik Edilebilir?181
Sonuç183
Kaynaklar184
Bölgesel Gelişme Teorilerine Sentetik Bir Yaklaşım186
1.Bölgesel Gelişme Teorilerinde Konunun
Değişik Şekillerde Ortaya Konulma İmkanları186
2.Bölgesel Gelişme Politikaları ve Teorilerindeki
Bazı Kavramların ve Sorunların Eleştirisi192
3. Mevcut Bölgesel Gelişme Teorileri ve Karşılıklı İlişkileri203
4.Bölgesel Gelişme Teorilerinin Karşılıklı
İlişkileri Üzerine Bazı Sonuçlar226
Kaynaklar229
Türkiye´de Bugünkü Müesseseler Düzeninde Hazırlanması
İstenilen ve Uygulamaya Dönük Diye Adlandırılan
Bölge Planlarının Hazırlanması İçin Bir Yaklaşım Denemesi233
1. Giriş ve Problemin Tanıtılması233
2. Teklif Edilen Bölge Planlama Yaklaşım Şeması235
3. Bölge Makro Modeli245
4. Bölge Ulaştırma Ağının Tasarlanmasına Esas Teşkil Edecek
Mal ve İnsan Akımlarının Hesaplanması249
Kaynaklar256
Türkiye´de Bölge Plancıları Görev Alanlarını ve Kavramsal Çerçevelerini Gözden Geçirmek Zorundadır257
1.Giriş257
2.İç ve Dış Siyasal Konjonktürdeki Değişmeler258
3. Yeni Söylemler İçin Yeni Kavramsal Çerçeveler262
4.Türkiye´de Yaşanan Sorunlar ve Yeni Söylem Olanakları267
Dördüncü Bölüm269
Bir Bölge Plancısının Çözmeğe Çalıştığı Sorunun Büyüklüğü Karşısında Yaşadığı İç Huzursuzlukları 269
1.Giriş269
2.Toplumsal Amaçlar İçinde Bölgesel Eşitsizliğin Azaltılması271
3.Bölgesel Soruna İlişkin Amaçların Değişmesi Sorulan Soruları ve Geliştirilen Kuramları Nasıl Değiştiriyor?274
4. Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş Süreci Sırasında
Ortaya Çıkan Üç Bölgesel Gelişme Paradigması Üzerine278
5. Bir Bölgesel Gelişme Paradigmasının İçeriği ve
Niteliği Nasıl Belirlenmektedir?280
6. Bir Bölgesel Gelişme Kuramının Yeterliliği Nasıl Tartışılabilir?290
7. Son Verirken293
Yenilik ve Yerellik Üzerrine Düşünmek295
1.Giriş295
2. İktisat Yazınına Yenilik Kavramının Girişi295
3. Yeniliğin Özellikleri Üzerine296
4. Yeniliklerin Özneleri Üzerine300
5.Son Verirken302
Bölge Planlama İçin Adanmışlık Modeli:
Durağan Bölgelerin Kilitlenmişliği Nasıl Çözülür?303
1. Giriş303
2. Kilitlenmiş Bir Bölgede Gelişme Dinamiğini
Başlatmak İçin Bir Kuram Önerisi305
3. Son Verirken311
Doğu + Kürt Sorununda Politika Geliştirebilmek İçin
Ne Tür Ön Hazırlığa Gereksinme Vardır? 313
1. Giriş313
2. Tarafların Gerçekleşebilir Çözümün Ne Olduğuna İlişkin Algıladığı
Yeni Sınırların Nasıl Tanımlanabileceği Üzerine314
3. Avrupa´nın Değerler Sistemi İçinde Üniter Devlet Anlayışının
Çoğulcu Demokrasiyle Nasıl Uzlaştırılabileceği Üzerine316
4. Küreselleşen Bir Dünyada Bölgesel Gelişme Sorunlarına
Bakış Açılarında Ne Tür Değişmeler Yaşanıyor?317
5.Bölge Halkının Çözüme İlişkin Beklentilerinin
Neler Olduğunun Saptanması318
6. Son Verirken318
Bölgesel Kalkınma Ajanslarını Yararlı Bir Türkiye
Projesi Haline Getirebilir miyiz ?319

Okuyucu Yorumları