"Türkiye'de Siyasal Partiler, Tarık Zafer Tunaya'nın Türk tefekkür tarihine ve Türk siyasal tarihçiliğine bıraktığı (eskilerin tabiriyle muhalled) kalıcı, ölümsüz çalışmasıdır."

İlber Ortaylı

“40 yıldır aşılamamış bir ‘opus magnum’. Türk siyasal yaşamına değinen tüm siyaset bilimcilerin, tarihçilerin ve sosyal bilimcilerin başucu kitabı. Birçok geç Osmanlı ve erken Cumhuriyet dönemleri araştırmacılarının esin kaynağı. Tarihte çok az bilim adamı bu denli uzun bir süre gönderme yapılan esere sahip.”

Zafer Toprak

Cumhuriyet öncesi Türk siyasi yaşamının en hareketli ve araştırmacılar açısından en zengin dönemini bir nesil Tarık Zafer Tunaya’nın rehberliğinde öğrendi. Üç ciltten oluşan Türkiye’de Siyasal Partiler, alanında bir ilk olmasının yanı sıra Türk siyasi tarihi açısından ölümsüz tabir edilen, bugün bile hâlâ geçilememiş bir çalışma. Zengin içeriğiyle sadece araştırmacıların ve tarihçilerin değil, öğrencilerin ve meraklıların da başucundan eksik etmediği bir kaynak eser.

Türkiye’de Siyasal Partiler’in elinizdeki ilk cildi, II. Meşrutiyet dönemini ele alıyor. Tunaya’nın deyişiyle bu dönem hem bir laboratuvar hem de Türkleri imparatorluktan demokratik Cumhuriyet formülüne iletmiş bir köprü. Öte yandan dünle bugün arasında bağlantı kurmak, inkılâp tarihimizin köklerine inmek, ulus-devlet tecrübemizi derinlemesine analiz etmek için II. Meşrutiyet bize her zaman ışık tutan bir merkez noktası. Çok büyük bir titizlikle siyasal partilerin Eski Yunan ve Roma’dan bu yana ne olduğuna dair mükemmel bir giriş ile başlayan ilk cilt, ardından II. Meşrutiyet dönemi ve özellikleri, İttihat ve Terakki’nin kuruluşundan partinin sonuna kadarki dönem, yine bu dönemde kurulan diğer partiler, cemiyetler, dernekler de kuruluş belgelerinden, faaliyetleri ve üyelerine kadar her yönüyle değerlendiriliyor. Böylece okuyucular Osmanlı Sosyalist Fırkası’ndan Halâskâr Zabitan Grubu’na, Hürriyet ve İtilaf Fırkası’ndan Türk Ocağı’na, Mason localarından Arap derneklerine, Ermeni sorunundan komitelerine kadar kurulan her yapıyı Tarık Zafer Tunaya’nın bakış açısıyla değerlendirme imkânı buluyor.

Yayımlandığı 1952 yılından bugüne kadar güncelliğinden hiçbir şey kaybetmemiş Türkiye’de Siyasal Partiler’i Kronik Kitap olarak yeniden gün yüzüne çıkarmaktan ve meraklı okurlara sunmaktan mutluluk duyuyoruz.

Okuyucu Yorumları